Resolutie Europees Parlement aangenomen

In de resolutie pleit het Europees Parlement voor verdere dialoog tussen Europa en Wit-Rusland en roept de regering van Wit-Rusland op de komende 9 maanden substantiele vooruitgang te boeken met de verbetering van de mensenrechten. Tevens wordt de regering opgeroepen tot ogenblikkelijke vrijlating van de ondernemers Mikalai Autukhovich, Yury Liavonau en Uladzimir Asipenka, alsmede van de jongerenactivist voor de oppositie Artsiom Dubski.

Het Europees Parlement,

–  onder verwijzing naar zijn eerdere resoluties over de situatie in Wit-Rusland, met name zijn resolutie van 15 januari 2009 over de strategie van de EU ten aanzien van Wit-Rusland(1),

–  gezien de conclusies over Wit-Rusland van de RAZEB van 16 maart 2009, waarin werd besloten tot het verder opschorten van sancties met betrekking tot het visumverbod voor Wit-Russische functionarissen, met inbegrip van President Alexander Lukashenko, en de beperkende maatregelen uit te breiden,

–  gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over het Oostelijk partnerschap (COM(2008)0823), van 3 december 2008,

–   gezien de verklaring van de Commissie van 21 november 2006 over de bereidheid van de Europese Unie om een nieuwe impuls te geven aan haar betrekkingen met Wit-Rusland en de Wit-Russische bevolking in het kader van het Europees Nabuurschapsbeleid,

–  gelet op artikel 103, lid 2, van zijn Reglement,

A.  overwegende dat de Raad, in zijn bovengenoemde conclusies van 16 maart 2009, zijn bereidheid heeft bevestigd om de betrekkingen met Wit-Rusland te verstevigen, afhankelijk van de voortgang die Wit-Rusland boekt op de weg naar democratie, mensenrechten en de rechtsstaat, en om Wit-Rusland te helpen deze doelen te bereiken,

B.  overwegende dat de Raad, na het evalueren van de ontwikkelingen in Wit-Rusland na het besluit van oktober 2008 inzake de tijdelijke opschorting van de reisbeperkingen voor bepaalde Wit-Russische functionarissen, overeenkomstig de voorwaarden in Gemeenschappelijk Standpunt van de Raad 2008/844/GBVB, heeft besloten de opschorting van de toepassing van deze reisbeperkingen te handhaven gedurende een periode van negen maanden,

C.  overwegende dat de Raad heeft besloten de beperkende maatregelen tegen bepaalde Wit-Russische functionarissen, vastgelegd in gemeenschappelijk standpunt 2006/276/GBVB, met een jaar te verlengen,

D.  overwegende dat de EU bezorgd blijft over de mensenrechtensituatie in Wit-Rusland en de recente gevallen van mensenrechtenschendingen,

E.  overwegende dat de Commissie als reactie op de positieve maatregelen die door Wit-Rusland zijn genomen reeds een intensievere dialoog met dit land heeft aangeknoopt op gebieden als energie, milieu, douane, vervoer en voedselveiligheid en heeft bevestigd bereid te zijn deze technische gesprekken die voor beide zijden voordelen bieden, verder uit te breiden,

F.  overwegende dat de Raad Wit-Rusland heeft opgenomen in zijn “Oostelijk partnerschapsinitiatief”, dat door de Commissie is gestart om tot nauwere samenwerking met een aantal Oost-Europese landen te komen,

G.  overwegende dat de Wit-Russische minister van Buitenlandse Zaken, Siarhei Martynau, heeft verklaard dat “Wit-Rusland positief staat tegenover deelname in het Oostelijk partnerschapsinitiatief”, alsmede dat het land van plan is in dit initiatief te participeren,

H.  overwegende dat de Committee to Protect Journalists de Wit-Russische autoriteiten heeft verzocht de accreditatie van Andrzej Poczobut, correspondent voor de grootste Poolse krant, Gazeta Wyborcza, te vernieuwen, en onderzoek te doen naar recente gevallen van intimidatie van hem en zijn gezin in de westelijke stad Hrodna, vanwege zijn kritiek op het regeringsbeleid; overwegende dat Andrzej Poczobut een boete van € 148 is opgelegd voor zijn verslag van de vergadering van de Bond van Polen in Wit-Rusland,

1.  steunt het besluit van de Raad om de beperkende maatregelen tegen bepaalde Wit-Russische functionarissen te verlengen en tegelijkertijd de opschorting van de toepassing van reisbeperkingen voor bepaalde Wit-Russische functionarissen gedurende negen maanden te handhaven;

2.  blijft bezorgd over de mensenrechtensituatie in Wit-Rusland en de recente gevallen van mensenrechtenschendingen; kijkt uit naar de start op korte termijn van een dialoog op het gebied van de mensenrechten met Wit-Rusland;

3.  verwelkomt de voortgezette dialoog op hoog niveau tussen de EU en Wit-Rusland, die ook bilaterale contacten omvat, en de geïntensiveerde technische samenwerking die de Commissie heeft gestart als manier om wederzijds begrip te kweken en om aandacht te besteden aan de punten van zorg van beide partijen en aan kwesties van gemeenschappelijk belang;

4.  is van mening dat de intensivering van de politieke dialoog tussen de EU en Wit-Rusland als voorwaarde moet hebben dat de beperkingen van de vrijheid worden opgeheven en een eind wordt gemaakt aan het geweld tegen deelnemers aan protesten van de oppositie en mensenrechtenactivisten; roept in dit verband op tot de ogenblikkelijke vrijlating van de ondernemers Mikalai Autukhovich, Yury Liavonau en Uladzimir Asipenka, alsmede van de jongerenactivist voor de oppositie Artsiom Dubski;

5.   verwelkomt en moedigt de voortzetting aan van de samenwerking van Wit-Rusland met de OVSE/ODIHR op het gebied van de kieswetgeving;

6.  dringt erop aan dat de democratische oppositie van Wit-Rusland en het maatschappelijk middenveld moeten worden betrokken bij de dialoog tussen de EU en Wit-Rusland;

7.  roept de regering van Wit-Rusland op om de komende negen maanden te laten zien vooruitgang te hebben geboekt op de volgende terreinen:

    hervorming van de Wit-Russische kieswetgeving om te zorgen voor een gegarandeerde vertegenwoordiging van leden van de oppositie in kiescommissies op alle niveaus en de transparantie en controleerbaarheid van de stemmentelling te waarborgen,
    het bieden van gelijke rechten aan alle mediakanalen door opheffing van het verbod op de verspreiding van onafhankelijke gedrukte media via de “Sayusdruk” (kiosken) distributienetwerken, die in overheidshanden zijn, en de Wit-Russische staatspostdienst “Belposhta”; afschaffing van de artikelen 367, 368, 369 and 369-1 van het Wetboek van strafrecht, die vaak worden misbruikt om journalisten te vervolgen voor het uitoefenen van hun beroep; vereenvoudiging van de procedure voor het verkrijgen van accreditatie voor alle journalisten, met inbegrip van officiële vertegenwoordigers van buitenlandse media,
    waarborging van de vrijheid van vereniging en vergadering door het afschaffen van artikel 193-1 van het Wetboek van strafrecht, dat de strafrechtelijke verantwoordelijkheid vaststelt voor activiteiten namens niet-geregistreerde openbare verenigingen, politieke partijen en stichtingen; waarborging van de vrijheid van godsdienst,
    waarborging van politieke rechten en vrijheden door het afschaffen van de praktijk van politieke ontslagen van universiteitsmedewerkers; afschaffing van de vervolging voor het ontduiken van dienstplicht door studenten die van universiteiten zijn gestuurd vanwege hun politieke opvattingen; onderzoek naar de recente gevallen van gedwongen ronseling voor het leger van verschillende jonge activisten, zoals Franak Viačorka, Ivan Šyla en Zmiter Fedaruk;

 

8.   roept de Wit-Russische regering op om met onmiddellijke ingang een moratorium in te stellen op alle terdoodveroordelingen en terechtstellingen met het oog op de afschaffing van de doodstraf (zoals vastgelegd in Resolutie 62/149 van de Algemene Vergadering van de VN van 18 december 2007), de terdoodveroordelingen van alle gedetineerden die momenteel op hun terechtstelling wachten onverwijld om te zetten in gevangenisstraf, de binnenlandse wetgeving in overeenstemming te brengen met de verplichtingen van het land uit hoofde van internationale mensenrechtenverdragen en te waarborgen dat internationaal erkende standaarden inzake een eerlijke rechtsgang strikt worden toegepast;

9.   roept de Wit-Russische autoriteiten op tot erkenning van de Bond van Polen onder leiding van Angelika Borys, die op 15 maart 2009 als president werd herkozen op het Congres van de Bond van Polen;

10.  verzoekt de Raad en de Commissie om, indien Wit-Rusland gedurende de periode van negen maanden voldoet aan bovengenoemde criteria, te overwegen het reisverbod permanent af te schaffen, alsmede maatregelen te treffen om de economische en sociale vooruitgang te vergemakkelijken en het proces van herintegratie van Wit-Rusland in de Europese familie van democratische landen te versnellen;

11.  verzoekt de Raad en de Commissie verdere stappen te nemen om de visumprocedures voor burgers van Wit-Rusland te liberaliseren, aangezien dergelijke maatregelen van wezenlijk belang zijn om de belangrijkste doelstelling van het beleid van de EU jegens Wit-Rusland te verwezenlijken, namelijk het opnemen van Wit-Rusland in de Europese en regionale processen en er voor te zorgen dat het proces van democratisering in het land onomkeerbaar wordt; verzoekt hen in dit verband de mogelijkheden te bezien om de visakosten voor Wit-Russische burgers die de Schengenzone binnenkomen te verlagen en de procedure voor het verkrijgen van een visum te vereenvoudigen;

12.  verzoekt de Commissie om ten volle en op doeltreffende wijze gebruik te maken van de mogelijkheden tot ondersteuning van de ontwikkelingen op het gebied van het maatschappelijk middenveld en de democratie in Wit-Rusland door middel van het Europese Instrument voor democratie en mensenrechten (EIDHR); dringt er bij de Commissie op aan het Parlement geregeld en volledig op de hoogte te stellen van de besteding van EIDHR-middelen;

13.  verzoekt de Commissie financiële steun te verlenen aan de onafhankelijke Wit-Russische televisiezender Belsat en de Wit-Russische regering op te roepen Belsat officieel in Wit-Rusland te registreren; verzoekt de Wit-Russische regering om als teken van goede wil en verandering in positieve richting toe te staan dat de Wit-Russische “Europese universiteit voor menswetenschappen” (EHU) in ballingschap in Vilnius (Litouwen) legaal naar Wit-Rusland kan terugkeren en onder passende omstandigheden kan gaan werken aan de eigen toekomst in Minsk, met name door de EHU de mogelijkheid te bieden haar bibliotheek nog dit jaar opnieuw in Minsk te vestigen door hiervoor een gebouw beschikbaar te stellen en de voorwaarden te scheppen die het mogelijk maken de uitgebreide collecties in het Wit-Russisch, Russisch, Engels, Duits en Frans open te stellen en voor iedereen toegankelijk te maken;

14.  verzoekt de Raad en de Commissie na te denken over maatregelen gericht op verbetering van het ondernemingsklimaat, handel, investeringen, energie- en vervoersinfrastructuur en grensoverschrijdende samenwerking tussen de EU en Wit-Rusland, teneinde bij te dragen aan het welzijn en de welvaart van de burgers van Wit-Rusland, alsook aan hun mogelijkheden te communiceren met en vrijelijk te reizen naar de EU;

15.  verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de parlementen en regeringen van de lidstaten, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de Parlementaire Vergaderingen van de OVSE en de Raad van Europa, het secretariaat van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten en de regering van Wit-Rusland.