Op 9 augustus ging Belarus naar de stembus na maanden van mobilisatie en arrestatie van bloggers, potentiële presidentskandidaten en hun campagneteams. Nadat Loekasjenka wederom als winnaar werd uitgeroepen gingen de afgelopen weken honderden duizenden mensen de straat op om te protesteren tegen het negeren van hun stem op Sviatlana Tsichanouskaja, die volgens de officiële resultaten maar 10% van de stemmen behaalde. De demonstraties werden beantwoord met grootschalig geweld, massadetentie en marteling van arrestanten: van velen was lange tijd onbekend waar zij zich bevonden en enkelen van hen hebben het geweld en de martelingen niet overleefd.
De afgelopen weken hebben de aandacht voor Belarus in de Nederlandse samenleving flink aangewakkerd, waardoor er ook nieuws verscheen dat verband houdt met de verdwijningen die bij onze vier Eindhovense bomen herdacht worden.
Nieuwsberichten
Het AD interviewde Valeriya Krasovskaya, lid van het initiatief Vier Bomen, over de verdwijning van haar vader. Op NOS Radio 1 (vanaf 8.34) vertelde ze ook haar verhaal.
Het Eindhovens Dagblad publiceerde een persoonlijk interview met Sjarzjoek Bachoen die getrouwd is met Sviatlana Zavadskaya, de weduwe van Dmitry Zavadski. Hij spreekt in het interview over zijn ervaringen in Belarus, inclusief Tsjernobyl, het aan de macht komen van Loekasjenka en de verdere ontwikkelingen tot de huidige verkiezingen. Daarbij noemt hij ook de verdwijningen van 1999-2000:
Begin jaren 2000 trok een golf van verdwijningen en moorden van politieke oppositieleiders door Belarus. De bekende journalist Anatoli Majsenja kwam om bij een auto-ongeluk, de voormalige vicevoorzitter van het parlement, Gennadi Karpenko, stierf een mysterieuze dood, ex-minister van Binnenlandse Zaken Joeri Zacharenko, de voorzitter van de Centrale Kiescommissie Viktor Gantsjar en zakenman Anatoli Krasovski werden ontvoerd.
De eerste echtgenoot van mijn vrouw, journalist en cameraman Dmitri Zavadski, werd in 2000 ontvoerd en verdween. Ze hebben een lichaam gevonden dat mogelijk van hem was, maar Loekasjenko wilde niet dat het werd opgegraven. Pas eind 2003 is hij officieel dood verklaard. Nog steeds hebben de autoriteiten de verantwoordelijken voor zijn ontvoering en de ontvoeringen van andere oppositieleden niet gevonden. Volgens onafhankelijk onderzoek waren bij deze ontvoeringen doodseskaders betrokken, die opereerden in opdracht de overheid.
Hij vertelt wat hij gezien heeft tijdens de protesten en over familieleden die tijdens de recente arrestatiegolf zijn vastgehouden en spreekt ten slotte de hoop uit op verandering in Belarus.
Dit artikel op Studio040 bevat nieuws dat voor de regelmatige deelnemers aan de vier bomen herdenkingen helaas als bekend kan worden verondersteld, maar mogelijk wel nieuws is voor andere Eindhovenaren.
Inzet van de organisaties achter de vier bomen
De organisaties achter het vier bomen initiatief zetten zich ook breder in voor mensenrechten in Belarus en laten zich dus ook in deze situatie niet onbetuigd.
Amnesty heeft een groot aantal persberichten op de website staan over marteling en geweld na de verkiezingen, onder andere tegen journalisten, en een oproep om de VN mensenrechtenraad bijeen te roepen met betrekking tot de situatie in Belarus, heeft een petitie geopend en heeft op 25 augustus een symbolische actie voor de Belarussiche ambassade in Den Haag gehouden (waar het AD over berichtte).
Beeld: Pierre Crom/Getty Images
De FNV plaatste een solidariteitsbetuiging op de website en organiseerde op 4 september een demonstratie bij de ambassade van Belarus. Hierbij waren enkele tientallen mensen aanwezig en spraken bekenden van de herdenkingen, waaronder Valeriya Krasovskaya, Wim Dekkers (FNV) en Leo Mesman las zijn gedicht voor. Een verslag van de demonstratie is hier te vinden.
FNV demonstratie voor de ambassade op 4 september – Beeld: FNV
Op eigen initiatief namen ook verschillende organisatoren achter de vier bomen herdenking deel aan de grote solidariteitsdemonstratie in Den Haag op 16 augustus.
Demonstratie in Den Haag op 16 augustus – Beeld: Christie Miedema
